Dermatozy, czyli najczęstsze choroby skóry

Choroby skóry stają się coraz bardziej powszechnym problemem. Na zapalenia, wysypki czy opryszczki skarżą się nie tylko dorośli, ale również dzieci. Jakie choroby skóry można spotkać najczęściej? Czy wszystkie są groźne?

Czym są dermatozy?

Dermatozy to różnorodna grupa schorzeń obejmujących skórę, a także jej elementy: paznokcie, włosy czy gruczoły łojowe i potowe. Zmiany chorobowe mogą dotyczyć wszystkich trzech warstw skóry, choć zwykle obejmują naskórek.  

Zmiany skórne  wynikają z bardzo wielu przyczyn. Do najczęstszych dermatoz, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarza, należą reakcje alergiczne, trądzik, atopowe zapalenie skóry, grzybice skóry i paznokci, choroby zakaźne oraz łysienie.   

Najczęstsze choroby skóry u dzieci

Do pediatrów coraz częściej zgłaszają się rodzice z dziećmi, u których dostrzegli zmiany skórne. Ponieważ skóra dziecka jest delikatna i słabo odporna na działanie czynników zewnętrznych, to w tej grupie wiekowej choroby skóry są widoczne najbardziej. 

Do najczęstszych chorób skórnych u dzieci zalicza się: 

• atopowe zapalenie skóry – dotyczy zazwyczaj niemowląt i młodszych dzieci. Do objawów choroby należą przede wszystkim zmiany rumieniowe oraz wykwity grudkowe w miejscach takich jak dół łokciowy, dół podkolanowy, nadgarstki oraz policzki. Istotą choroby jest defekt skóry polegający na zaburzeniu budowy jej powierzchniowych warstw i braku szczelności.
• łojotokowe zapalenie skóry – objawy mogą pojawić się zaraz po urodzeniu i najczęściej dotyczą noworodków i niemowląt. Łojotokowe zapalenie skóry zazwyczaj ma łagodny przebieg i samoistnie zanika, choć wymaga prawidłowej pielęgnacji skóry maluszka.  
• zakażenia bakteryjne i wirusowe – dzieci często ulegają zakażeniom wirusowym i bakteryjnym takim jak liszajec zakaźny czy opryszczka. Wynika to z faktu nieprzestrzegania higieny oraz użytkowania wspólnych przedmiotów, takich jak ręczniki czy bielizna. 
• wyprysk kontaktowy – powstaje na skutek podrażniania delikatnej skóry dziecka poprzez czynniki fizyczne lub chemiczne. Z takimi przypadkami powinno zgłosić się do lekarza, aby wykluczyć wpływ czynników na inne narządy.

Typowe choroby skóry u dorosłych

Mimo, że skóra u dorosłych jest bardziej odporna na uszkodzenia, nadal 30% Polaków cierpi na różnego rodzaju dermatozy. Dermatozy mogą pojawić się w każdym wieku, a długość ich trwania jest zależne od rodzaju choroby. Niektóre choroby skórne mogą przebiegać z okresami zaostrzeń i remisji, czyli ustępowania objawów.  

Do najczęstszych chorób skórnych u dorosłych należą:

• łuszczyca – występująca u około 2–3% populacji rasy białej. Na jej rozwój mają wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i przewlekłe zakażenia bakteryjne, wirusowe oraz podłoże immunologiczne. Wykwitami pierwotnymi są czerwone grudki pokryte srebrzystą łuską. Najczęstszą lokalizacją zmian skórnych są: kolana, łokcie, owłosiona skóra głowy oraz okolica lędźwiowa. Warto zaznaczyć, że choroba, wbrew powszechnym mitom, nie jest zakaźna.
• opryszczka – schorzenie wywołane wirusem Herpes simplex. Wirus uaktywnia się przy spadku odporności i zaczyna gwałtownie namnażać. Po krótkim czasie pojawią się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Po kilku dniach pęcherzyki zaczynają pękać. Najczęstszą lokalizacją opryszczki jest okolica warg. Infekcja lokalizująca się w okolicy oka, może doprowadzić do wirusowego zapalenia spojówki i rogówki, które grozi trwałym uszkodzeniem wzroku, a nawet ślepotą.
• grzybica – tę chorobę najczęściej wywołują dermatofity. Grzybica dotyka głównie stóp i paznokci, zwykle pojawia się na dużym palcu. Trudno się jej pozbyć. Dermatofitem można zarazić się w dużych skupiskach ludzkich, w miejscach gdzie jest ciepło i wilgotno, np. na basenie. Choroba zaczyna się rozwijać przy obniżonej odporności i wzmożonej potliwości skóry. 
• trądzik – objawia się krostami, zaskórnikami i grudkami powstającymi głównie na twarzy i ramionach. Jest to częsty problem wśród nastolatków. Obecność tego schorzenia wynika m.in. z: podłoża genetycznego, zakażenia bakteryjnego, nadmiernego rogowacenia ujść mieszków włosowych, nadmiernego łojotoku. Zmiany skórne spowodowane trądzikiem mogą pozostawiać blizny, dlatego ważne jest jak najszybsze podjęcie leczenia.
• jęczmień – to niewielki ropień pojawiający się na brzegu powieki dolnej lub górnej. Powstaje w wyniku infekcji gronkowcowej. Nieleczony oraz nawracający, może prowadzić do powstania gradówki. W leczeniu jęczmienia stosuje się antybiotyki w kroplach lub maściach.
• pokrzywka – bąble, które pojawiają się na skutek choroby, wyglądają jak oparzenie pokrzywą i dają podobne dolegliwości w postaci świądu i pieczenia. Pokrzywka może mieć formę ostrą lub przewlekłą. Aby zmniejszyć ryzyko na zachorowanie należy unikać: niektórych pokarmów i napoi, leków, promieni UV, konserwantów czy barwników.

czerniak – należy do złośliwych nowotworów skóry. Odznacza się szybkim wzrostem oraz tendencją do tworzenia przerzutów odległych. Czynnikami ryzyka rozwoju tego groźnego nowotworu są m. in: czerniak występujący u innego członka rodziny, poparzenia słoneczne w dzieciństwie, drażnienie znamion barwnikowych, jasna karnacja. Należy pamiętać o używaniu kremu z filtrem, zdrowej diecie i stosowaniu naturalnych kosmetyków. Odpowiednia profilaktyka może zapobiec rozwojowi tego typu nowotworów.