Wirus HPV to inaczej wirus brodawczaka ludzkiego. Przyczynia się on do powstawania różnych nowotworów, z czego najczęstszym jest rak szyjki macicy. Sprawdź, jak można zarazić się wirusem, w jaki sposób się objawia i czy istnieją skuteczne metody jego leczenia.
Brodawczak ludzki to problem wielu kobiet i mężczyzn, który zaczęto szerzej badać dopiero w latach 90. ubiegłego wieku. Jest on przenoszony głównie drogą płciową lub przez bezpośredni kontakt ze skórą osoby zakażonej. Szacuje się, że liczba kobiet i mężczyzn na całym świecie, którzy są nosicielami HPV wynosi około 660 mln. Niestety HPV to czynnik, który co roku powoduje około kilkaset tysięcy przypadków raka. Do najczęstszych z nich należy nowotwór szyjki macicy, a także sromu, pochwy, odbytu, a nawet gardła.
Przyczyny wirusa HPV
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak łatwo można zarazić się wirusem brodawczaka ludzkiego. Mimo, że do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi podczas stosunku seksualnego – pochwowego, analnego lub oralnego, to nie jest to jedyna opcja “złapania” wirusa.
HPV przenosi się także poprzez bezpośredni kontakt ze śliną lub krwią osoby zakażonej. Istnieją rzadkie przypadki, kiedy osoba zaraziła się na skutek korzystania z tego samego ręcznika lub noszenia bielizny nosiciela wirusa. Warto pamiętać, aby dbać o higienę, szczególnie podczas wizyt na basenie, saunie lub w salonie tatuażu.
Zobacz, jak ważna jest higiena na basenie – wiele osób ma z tym problem!
Do innych przyczyn zarażenia się wirusem HPV zalicza się również: bardzo wczesne rozpoczęcie inicjacji seksualnej, dużą ilość partnerów seksualnych w krótkim czasie, uzależnienie od papierosów, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej czy osłabienie układu odpornościowego.
HPV – objawy
Niestety charakterystyczną cechą zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego jest brak objawów. Tyczy się to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Objawy pojawiają się najczęściej, gdy jest już za późno, to znaczy w momencie pojawienia się zmian rakowych.
Po zakażeniu mogą pojawić się zmiany onkogenne, takie jak brodawki płciowe lub kłykciny kończyste, jednak zdarzają się one niezwykle rzadko lub są odkrywane bardzo późno. Utajona faza wirusa HPV może trwać nawet kilkanaście lat. Pierwsze onkogenne objawy to zmiany w obrębi narządów płciowych: na nabłonku szyjki macicy lub pochwy.
Wirus brodawczaka ludzkiego może pozostać niezauważony latami. Dopiero w trzeciej fazie zakażenia wirusem HPV zmiany widoczne są gołym okiem.
Wirus HPV a rak szyjki macicy
O wirusie brodawczaka ludzkiego mówi się najczęściej w kontekście raka szyjki macicy. Nie jest to bezpodstawne, ponieważ to właśnie ten wirus odpowiada za najczęstszą przyczynę zachorowalności na tego typu nowotwór.
Wpływ wirusa rozwój raka szyjki macicy może się ujawnić dopiero po pięciu, a nawet dziesięciu latach. Należy jednak zaznaczyć, że nie wszystkie typy wirusa wywołują raka. Występuje aż 150 rodzajów wirusa brodawczaka ludzkiego. Za rozwój raka szyjki macicy odpowiada typ 16 i 18. To właśnie te wysokoonkogenne odmiany HPV wymagają szczególnej czujności onkologicznej i odpowiedniej profilaktyki.
Pamiętajmy, że nowotwór szyjki macicy rozpoznany na wczesnym etapie jest całkowicie wyleczalny, dlatego tak ważne jest regularne chodzenie do ginekologa (w przypadku kobiet) i urologa (w przypadku mężczyzn).
Brodawczak ludzki – leczenie i profilaktyka
Obecnie nie ma leków, które skutecznie usuwałyby wirusa HPV z organizmu. Leczenie polega bardziej na zwalczaniu następstw wirusa, takich jak: brodawki płciowe, brodawczaki krtani czy nowotwory. Dlatego w ostatnich latach prowadzone są intensywne działania promujące szczepienia ochronne przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (szczególnie dla dziewczynek) oraz regularne badania cytologiczne. Dzięki temu liczba zachorowań, a także śmiertelność w grupie chorych kobiet, z roku na rok maleje.
W kontekście HPV najważniejsza jest profilaktyka. Przede wszystkim powinno się prowadzić higieniczny styl życia i bezpieczne kontakty seksualne. Odnośnie tego drugiego, ważne jest używanie prezerwatyw oraz mała ilość partnerów. W przypadku kobiet niezwykle istotne jest regularne badanie cytologiczne, które pozwala wykryć na wczesnym etapie ewentualne zmiany przednowotworowe w pochwie i macicy.
Kolejnym elementem zapobiegania zakażeniu są również szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, które wbrew powszechnej opinii nie są przeznaczone tylko dla dziewczynek. W przypadku mężczyzn wirus HPV może prowadzić do zachorowania na raka odbytu, prącia, głowy i szyi, dlatego szczepienie powinno obejmować także chłopców i młodych mężczyzn.