Bezdech senny objawia się m.in. dusznościami podczas snu oraz uczuciem dławienia się, dlatego wiele osób rozważa zastosowanie koncentratora tlenu. Czy tego typu urządzenie rzeczywiście może pomóc? Dowiedz się więcej, by mieć pewność, że zakup urządzenia będzie naprawdę przemyślaną decyzją.
Dlaczego bezdech senny to groźny problem zdrowotny?
Bezdech senny to zaburzenie, które prowadzi do chwilowego zatrzymania oddechu w czasie snu. Najczęściej występującą postacią jest obturacyjny bezdech senny (OSA), spowodowany zapadaniem się tkanek gardła i prowadzący do zablokowania przepływu powietrza. W efekcie organizm przez kilkadziesiąt sekund nie otrzymuje tlenu.
Brzmi groźnie i tak jest w istocie, ponieważ długotrwałe niedotlenienie zwiększa ryzyko nadciśnienia, zaburzeń rytmu serca, zawału czy udaru mózgu. Dlatego leczenie obturacyjnego bezdechu sennego jest niezwykle ważne i zawsze powinno przebiegać pod kontrolą lekarza.
Jak działa koncentrator tlenu i kiedy pomaga?
Koncentrator tlenu to urządzenie medyczne, które pobiera powietrze z otoczenia, filtruje je i dostarcza pacjentowi przez maseczkę lub kaniulę. Uzyskana mieszanina zawiera nawet ponad 90% tlenu. Dzięki temu poprawia się natlenienie organizmu i komfort oddychania.
Koncentrator tlenu znajduje szerokie zastosowanie – najczęściej u pacjentów z chorobami układu oddechowego, np.:
- mukowiscydozą,
- astmą,
- przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP),
- niewydolnością oddechową,
- włóknieniem płuc.
Zawsze należy skonsultować stosowanie koncentratora tlenu z lekarzem – zwłaszcza jeśli urządzenie ma być elementem terapii domowej.
Czy koncentrator tlenu może być stosowany na bezdech senny?
Koncentrator tlenu nie zawsze pomaga w leczeniu bezdechu sennego. Skuteczność terapii zależy przede wszystkim od rodzaju schorzenia oraz stanu zdrowia pacjenta. I tak:
- w obturacyjnym bezdechu sennym podstawowym urządzeniem stosowanym w terapii jest aparat CPAP; wytwarza on stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, zapobiegając ich zapadaniu się; sam dodatkowy napływ tlenu (nawet w wysokim stężeniu) nie jest w stanie zapewnić takiego efektu;
- w centralnym bezdechu sennym typowe jest spłycenie lub zatrzymanie oddechu; korzystanie z koncentratora tlenu może stanowić uzupełnienie terapii.
Warto przy tym pamiętać, że tego rodzaju sprzęt medyczny nie służy do typowego leczenia bezdechu sennego. Jego zadanie polega na zwiększeniu ilości tlenu w powietrzu wdychanym przez pacjenta, a przy OSA głównym problemem jest zaburzony przepływ powietrza, a nie sam brak tlenu. Dlatego w każdym przypadku decyzję powinien podjąć lekarz na podstawie wyników badań (np. polisomnografii) oraz wywiadu medycznego z pacjentem.
Samodzielna tlenoterapia – czy jest bezpieczna?
Samodzielne stosowanie tlenoterapii nie zawsze jest bezpieczne – tlen, mimo że niezbędny do życia, w nadmiarze może szkodzić. Zbyt wysokie stężenie tlenu w powietrzu może doprowadzić do hiperoksji. U osób zdrowych skutkuje to bólami głowy, uczuciem dezorientacji i sennością. Natomiast u pacjentów z chorobami płuc nieprawidłowo przeprowadzona tlenoterapia może spowodować nawet zatrzymanie oddechu.
Jeżeli już lekarz zaleci stosowanie koncentratora tlenu jako elementu terapii wspomagającej, istotną rolę odgrywa systematyczne monitorowanie skuteczności tlenoterapii w warunkach domowych. Pomocnym narzędziem jest pulsoksymetr, który w kilka sekund pozwala sprawdzić aktualny poziom saturacji. Za prawidłowe uznaje się wyniki saturacji w zakresie 95–100%. Wyniki poniżej 90% wymagają natychmiastowej konsultacji, ponieważ mogą wskazywać na niedotlenienie organizmu.
Koncentrator tlenu nie służy do leczenia obturacyjnego bezdechu sennego i nie powinien zastępować aparatu CPAP. Może być jednak wykorzystany jako metoda wspomagająca, o ile lekarz zasugeruje tlenoterapię domową. W przeciwnym razie możesz sobie bardziej zaszkodzić niż pomóc. Koncentrator tlenu nadaje się bowiem głównie do poprawy natlenienia w przypadku duszności spowodowanych np. astmą, mukowiscydozą czy COVID-19.